W związku z wejściem w życie 29 września 2023 roku ustawy z dnia 16 sierpnia 2023 roku o zmianie niektórych ustaw w związku z zapewnieniem rozwoju rynku finansowego oraz ochrony inwestorów na tym rynku, zmianie uległa m.in. ustawa z dnia 29 lipca 2005 roku o nadzorze nad rynkiem kapitałowym (dalej: ustawa o nadzorze nad rynkiem kapitałowym) oraz ustawa z dnia 26 października 2000 roku o giełdach towarowych (dalej: ustawa o giełdach towarowych), w zakresie dotyczącym podmiotów prowadzących rachunki lub rejestry towarów giełdowych w rozumieniu ustawy o giełdach towarowych.

Wobec uchylenia art. 5 pkt 14 ustawy o nadzorze nad rynkiem kapitałowym, przedsiębiorstwa energetyczne prowadzące rachunki lub rejestry towarów giełdowych na podstawie zezwolenia Komisji Nadzoru Finansowego (dalej: Komisja) nie podlegają nadzorowi Komisji.

Wskazujemy na najbardziej istotne zmiany w ustawie o giełdach towarowych dotyczące podmiotów prowadzących rachunki lub rejestry towarów giełdowych na podstawie zezwolenia udzielonego przez Komisję:

1)    zawieranie przez podmioty, o których mowa w art. 9 ust. 3 pkt 4 ustawy o giełdach towarowych we własnym imieniu na giełdzie transakcji, których przedmiotem są właściwe towary giełdowe, nie wymaga uzyskania zezwolenia Komisji. Obowiązek uzyskania zezwolenia Komisji na wykonywanie działalności polegającej na prowadzeniu rachunków lub rejestrów towarów giełdowych na własną rzecz zostaje zniesiony 29 września 2023 roku. Zgodnie z nowym brzmieniem art. 50b ust. 1 pkt 2 ustawy o giełdach towarowych, podmioty, o których mowa w art. 9 ust. 3 pkt 4, mogą zawierać na giełdzie, we własnym imieniu, transakcje, których przedmiotem są towary giełdowe będące określonymi rodzajami energii, paliwami gazowymi lub prawami majątkowymi, o których mowa w art. 2 pkt 2 lit. d i f ustawy o giełdach towarowych, pod warunkiem członkostwa w giełdowej izbie rozrachunkowej;

2)    uchylony został art. 50b ust. 9 ustawy o giełdach towarowych, zgodnie z którym podmioty prowadzące rachunki lub rejestry towarów giełdowych m.in. posiadały obowiązek informowania Komisji o zmianach wszelkich danych zawartych we wniosku o udzielenie zezwolenia i w załącznikach do niego. Wobec powyższego, od 29 września 2023 roku podmioty te nie mają obowiązku informowania Komisji o zmianach danych, o których mowa powyżej;

3)    zgodnie z nowym brzmieniem art. 9 ust. 9 ustawy o giełdach towarowych, towarowy dom maklerski, dom maklerski, a także podmioty, które spełniają warunek, o którym mowa w art. 50b ust. 1 pkt 2 ustawy o giełdach towarowych (w nowym brzmieniu), w transakcjach giełdowych są reprezentowane przez osoby, które spełniają wymagania określone w art. 41a ust. 1 ustawy o giełdach towarowych. Utrzymany zatem zostaje obowiązek zatrudnienia osób reprezentujących ww. podmioty w transakcjach giełdowych, spełniających wymagania określone w art. 41a ust. 1 ustawy o giełdach towarowych;

4)    uchylony został art. 26 ust. 6 ustawy o giełdach towarowych, stanowiący podstawę poboru opłaty rocznej od podmiotów posiadających zezwolenie na prowadzenie rachunków lub rejestrów towarów giełdowych w wysokości równowartości w złotych 750 euro. W związku z tym podmioty prowadzące rachunki lub rejestry towarów giełdowych nie są zobowiązane do uiszczania opłaty rocznej, o której mowa powyżej, z wyjątkiem opłat już należnych;

5)    w art. 51a ustawy o giełdach towarowych dodany został ust. 6, zgodnie z którym, do podmiotów, o których mowa w art. 9 ust. 3 pkt 4 ustawy o giełdach towarowych, stosuje się odpowiednio przepisy art. 51a ust. 1-5 ustawy. Regulacja zawarta w art. 51a ust. 1-4 stanowi o obowiązku niezwłocznego przekazania Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki informacji o każdym uzasadnionym podejrzeniu manipulacji na rynku lub próby manipulacji na rynku, zaś art. 51a ust. 5 ustawy o giełdach towarowych wskazuje na obowiązek tworzenia i utrzymania mechanizmów i procedur mających na celu przeciwdziałanie oraz identyfikację przypadków niezgodnego z prawem wykorzystywania informacji wewnętrznej, manipulacji na rynku lub próby manipulacji na rynku.