Systemowe znaczenie CDPW

Centralne depozyty papierów wartościowych (CDPW) wraz z kontrahentami centralnymi przyczyniają się w znacznym stopniu do utrzymania infrastruktur rozliczania i rozrachunku transakcji, które zabezpieczają rynki finansowe i dają uczestnikom rynku pewność, że transakcje na papierach wartościowych są przeprowadzane właściwie i terminowo, również w okresach skrajnego obciążenia (motyw 1 CSDR).

Ze względu na swoją kluczową pozycję w procesie rozrachunku, systemy rozrachunku papierów wartościowych prowadzone przez CDPW mają znaczenie systemowe dla funkcjonowania rynków papierów wartościowych. Odgrywając istotną rolę w systemach inwestycji w papiery wartościowe, za pomocą których ich uczestnicy zgłaszają papiery wartościowe posiadane przez inwestorów, systemy rozrachunku papierów wartościowych prowadzone przez CDPW pełnią również funkcję istotnego narzędzia kontroli integralności danej emisji, które to narzędzie utrudnia nienależyte tworzenie lub redukcję wyemitowanych papierów wartościowych, odgrywając tym samym ważną rolę w utrzymywaniu zaufania inwestorów. Ponadto systemy rozrachunku papierów wartościowych prowadzone przez CDPW mają bardzo duży udział w ustanawianiu zabezpieczenia dla operacji polityki pieniężnej, jak również w ustanawianiu zabezpieczenia między instytucjami kredytowymi, i w związku z tym odgrywają ważną rolę w procesie zabezpieczania (motyw 2 CSDR).

Rozporządzenie CSDR

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 909/2014 z dnia 23 lipca 2014 r. w sprawie usprawnienia rozrachunku papierów wartościowych w Unii Europejskiej i w sprawie centralnych depozytów papierów wartościowych (Rozporządzenie CSDR) zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej w dniu 28 sierpnia 2014 r. i weszło w życie 17 września 2014 r. Głównym celem CSDR jest zwiększenie bezpieczeństwa i efektywności rozrachunku papierów wartościowych i CDPW w Unii Europejskiej.

Zgodnie z art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o nadzorze nad rynkiem kapitałowym KNF jest właściwym organem w rozumieniu Rozporządzenia CSDR odpowiedzialnym za wykonywanie zadań przewidzianych w CSDR w odniesieniu do udzielania zezwoleń CDPW z siedzibą w Polsce i nadzoru nad nimi.

KNF pełni swoje funkcje nadzorcze we współpracy z Narodowym Bankiem Polskim, który na podstawie art. 3 ust. 2a ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o nadzorze nad rynkiem kapitałowym pełni funkcję odpowiedniego organu, o którym mowa w art. 12 ust. 1 lit. a Rozporządzenia CSDR.

W praktyce nadzorczej KNF stosuje Rozporządzenie CSDR, akty prawne niższego rzędu wydane przez instytucje Unii Europejskiej, jak również wytyczne Europejskiego Urzędu Nadzoru Giełd i Papierów, których lista znajduje się poniżej.

• Wytyczne ESMA ws. dostępu CDPW do danych transakcyjnych kontrahentów centralnych i systemów obrotu
• Wytyczne ESMA ws. ustaleń dotyczących współpracy i wymiany informacji między właściwymi organami oraz między właściwymi organami a ESMA
• Wytyczne ESMA ws. zgłaszania rozrachunków zinternalizowanych na mocy art. 9 rozporządzenia w sprawie rozrachunku papierów wartościowych i centralnych depozytów papierów wartościowych (rozporządzenie w sprawie CDPW)
• Wytyczne ESMA ws. zasad i procedur dotyczących niewywiązania się z zobowiązania przez uczestników
• Wytyczne ESMA ws. procesu obliczania wskaźników w celu określenia najważniejszych walut, w których dokonywany jest rozrachunek
• Wytyczne ESMA ws. procesu obliczania wskaźników w celu określenia istotnej wagi CDPW dla przyjmującego państwa członkowskiego
• Wytyczne ESMA ws. zgłaszania przypadków nieprzeprowadzenia rozrachunku na mocy art. 7 rozporządzenia w sprawie CDPW
• Wytyczne ESMA ws. standardowych procedur i protokołów komunikacyjnych na podstawie art. 6 ust. 2 rozporządzenia (UE) nr 909/2014