Agata Gawin, Dyrektor Departamentu Firm Inwestycyjnych, Dominika Waltz-Komierowska, Zastępca Dyrektora Departamentu Prawnego oraz Paweł Rzewuski, Zastępca Dyrektora Departamentu Cyberbezpieczeństwa, wzięli udział w Konferencji Regulacji Rynku Kapitałowego, której organizatorem była Izba Domów Maklerskich.

Agata Gawin wygłosiła wystąpienie pt. „Wybrane zagadnienia praktyczne z nadzoru nad firmami inwestycyjnymi”.

Główne tezy wystąpienia Agaty Gawin:

• Zasady Best Execution 

Transparentność wobec klienta i analiza jakości wykonania zleceń – kluczowe wyzwania dla banków. Best execution to obowiązek starannego działania firmy czy banku, polegający na tym, że oferuje klientom najlepsze ceny, jakie uda się znaleźć na rynku, włączając w to własny portfel. Banki, które wykonują zlecenia klientów na własny portfel, stoją przez koniecznością wykazania, że realizacja zleceń w jednym miejscu wykonania, zapewnia klientom wyniki co najmniej równie dobre, jak w przypadku korzystania z innych miejsc wykonania. W celu weryfikacji tego warunku firmy muszą regularnie oceniać czy istnieją alternatywne systemy, z których mogłyby korzystać, aby zapewnić klientowi najlepszą cenę i warunki transakcji. Oznacza to, że dział compliance musi stale monitorować jakość wykonywanych transakcji oraz odpowiedniość stosowanych zasad.

Banki, zgodnie z zasadami opisanymi w polityce wykonywania zleceń, muszą ujawniać informacje o możliwych miejscach realizacji zleceń, które z ich punktu widzenia są godne zaufania, jako gwarantujące ciągłe wypełnianie obowiązku działania w celu uzyskania najlepszego wyniku dla klienta. Publikacja systemów wykonywania zleceń jest obowiązkiem również wtedy, gdy firma podejmuje decyzję, że jest jedynym miejscem wykonania zlecenia, nie ma zwolnienia z tego obowiązku. Bank, który kwotuje transakcje dla klienta ma dostęp do cen rynkowych tych instrumentów i ma obowiązek uwzględnić koszty, które poniesie klient zgodnie z zasadami najlepszego wykonania.

Banki są zobowiązane do ujawniania swoim klientom wszelkich marż, kosztów i opłat związanych z realizacją zleceń. Wycena marży i kosztów nie może być uznaniowa. Banki i firmy inwestycyjne muszą opracować obiektywne systemy wyceny, które będą wskazywać na rzetelność stosowanych metod i zgodność z zasadami regulacyjnymi.

• Afiliacja w działalności maklerskiej

Afiliacja to proces zarabiania pieniędzy z prowizji za promowane usługi, produkty lub firmy. Mówiąc prościej – ktoś wysyła link polecający daną usługę, a jeśli po kliknięciu linku skorzystasz z oferty, osoba ta dostanie prowizję za zdobycie kolejnego klienta.

W przypadku usług maklerskich czynności polegające na pozyskiwaniu klientów, w tym zindywidualizowane informowanie o usługach maklerskich lub instrumentach finansowych, mogą być wykonywane wyłącznie przez firmy inwestycyjne lub ich agentów.

Ostrzegamy, że bezpośrednie proponowanie zainwestowania środków jest często stosowane przez podmioty niezarejestrowane, działające nielegalnie i może prowadzić do wyłudzeń środków od klientów. 

Rozdzielenie marketingu legalnego, prowadzonego przez firmy inwestycyjne lub ich agentów, od działań „szarej strefy” jest bardzo ważne z punktu widzenia ochrony klientów.

• Akcje ułamkowe w regulacjach nadzorczych

Z perspektywy prawa polskiego akcje ułamkowe nie są traktowane jako akcje, lecz jako prawa pochodne. Oznacza to, że ich dystrybucja jest legalna, ale musi odbywać się zgodnie z regulacjami dotyczącymi praw pochodnych, a nie tradycyjnych akcji. Przede wszystkim nie powinna być stosowana nazwa „akcje ułamkowe”, ponieważ wprowadza ona klientów w błąd co do charakteru instrumentu

Ważne, aby klienci byli świadomi, że posiadanie tzw. „akcji ułamkowych” różni się od posiadania akcji, żeby rozumieli na czym polegają różnice między tymi instrumentami.

Firmy inwestycyjne mają obowiązek edukować klientów na temat charakterystyki tych instrumentów, zapewniając im jasność do co korzyści i potencjalnego ryzyka.

• Copy trading

Obowiązujące regulacje w całej Unii Europejskiej nakładają na firmy inwestycyjne bardzo wiele, precyzyjnie określonych obowiązków, których celem jest ochrona klienta detalicznego.

Copy trading, czyli działalność polegająca na publikowaniu sygnałów kupna lub sprzedaży przez osoby niezatrudnione przez firmę inwestycyjną, z wykorzystaniem jej systemów i klientów, to próba przeniesienia pośrednictwa w zawieraniu transakcji poza regulacje i system ochrony klienta detalicznego. Naraża firmę inwestycyjną na poważne ryzyka zarzutów ze strony klientów, że oferowane za pośrednictwem infrastruktury firmy instrumenty nie były zgodne z rynkiem docelowym klienta, że firma nie działała w sposób rzetelny i profesjonalny, zgodnie z zasadami uczciwego obrotu oraz zgodnie z najlepiej pojętymi interesami jej klientów.

Osoby angażujące się w copy trading, mimo korzystania z infrastruktury firmy inwestycyjnej, nie podlegają tym samym regulacjom, co profesjonalni doradcy czy analitycy zatrudnieni przez firmę inwestycyjną.

Chętnie podejmiemy dialog z rynkiem w celu wypracowania modelu gwarantującego bezpieczeństwo firmy i rzetelną ochronę klientów. 

• System kontroli w domach maklerskich

Wprowadzone zmiany mają na celu zbudowanie w domach maklerskich systemu kontroli wewnętrznej, analogicznego jak w bankach – opartego o trzy „linie obrony”. Pierwszą są mechanizmy kontrolne stosowane przez jednostki biznesowe, drugą wyspecjalizowane jednostki kontrolne (compliance), trzecią – audyt wewnętrzny.

Ujednolicenie struktury kontroli wewnętrznej i zgodności z prawem zwiększa efektywność zarządzania ryzykiem i nadzoru w domach maklerskich. Zmiany te wspierają budowanie przejrzystego i zorganizowanego systemu zgodnego z międzynarodowymi standardami.

Dominika Waltz-Komierowska, wzięła udział w panelu „Najnowsze zmiany w regulacjach rynku finansowego w Polsce i w Europie i ich wpływ na finansowanie gospodarki”.

Główne tezy wystąpienia Dominiki Waltz-Komierowskiej:

• Nowe przepisy mają na celu uporządkowanie rynku kryptoaktywów, zwiększenie ochrony użytkowników oraz wsparcie rozwoju sektora finansowego w sposób zgodny z unijnymi standardami.
• Jeżeli chodzi o emisję kryptoaktywów, regulacje Rozporządzenia MiCA skupiają się przede wszystkim na uregulowaniu emisji stablecionów.
• Z punktu widzenia firm inwestycyjnych kluczowe są regulacje dotyczące możliwości bycia przez firmy inwestycyjne dostawcami usług w zakresie kryptowaluty. Konstrukcja jest taka, że Rozporzadzenie MiCA, stanowi niejako pochodną już posiadanych zezwoleń na działalność maklerską , czyli w momencie, kiedy firma inwestycyjna ma już pozwolenie na pewne usługi maklerskie, to nie musi uzyskiwać dodatkowego zezwolenia na świadczenie tych samych usług. Usługi te mogą być świadczone w odniesieniu do wszystkich  trzech rodzajów kryptoaktywów, czyli tych tak zwanych w uproszczeniu bitcoinów, tokenów powiązane z aktywami, i tych tokenów będących pieniądzem. Żeby takie usługi świadczyć konieczne jest zgłoszenie do organu nadzorczego 40 dni przed podjęciem działań, wraz z dostarczeniem wymaganej dokumentacji. Dokumenty te obejmują informacje o systemach informatycznych, mechanizmach bezpieczeństwa oraz rozdzielaniu środków klientów. Po zatwierdzeniu firma zostaje wpisana na unijną listę dostawców usług kryptoaktywów i podlega regulacjom MiCA, co umożliwia jej pełnoprawne świadczenie usług.
• Kolejne nowe regulacje związane są ze zmianami w procedurze prospektowej. Nowe regulacje częściowo wejdą w życie już 4 grudnia 2024 roku, a pełne wdrożenie planowane jest na 2026 rok.

Najważniejsze zmiany to: 

1) Próg prospektowy
- Wynosi on 12 mln EUR.
- Polska prawdopodobnie będzie chciała skorzystać z opcji narodowej i zachować próg na poziomie 5 mln EUR, co odpowiada obecnym przepisom.

2) Standaryzacja dokumentów
- Ma być jeden format prospektu na poziomie UE, ujednolicony i bardziej zrozumiały.
- Krótsze dokumenty, z limitem stron, mają zwiększyć przejrzystość dla inwestorów.

 3) Język dokumentacji
- Język polski będzie wymagany dla ofert wyłącznie krajowych.
- W pozostałych przypadkach obowiązującym będzie język angielski.

3) Terminy zatwierdzania prospektów
- Organy nadzorcze będą musiały raportować, jeśli przekroczą ustalone w rozporządzeniu prospektowym terminy  na zatwierdzenie dokumentu, co ma zwiększyć efektywność procedur.

• Dzięki tym zmianom Unia Europejska liczy na poprawę funkcjonowania rynków kapitałowych. Uproszczone regulacje powinny zachęcić spółki do korzystania z finansowania giełdowego, co może pozytywnie wpłynąć na liczbę notowanych podmiotów i ożywić rynek.

Paweł Rzewuski wziął udział w panelu „DORA, AI, KNF – jak odnaleźć się w gąszczu regulacji i nie zabić wdrożeń?”

Główne tezy wystąpienia Pawła Rzewuskiego:

• Implementacja DORA jest wyzwaniem, które wymaga strategicznego podejścia i zaangażowania całej organizacji. Analiza zgodności obecnych z praktyk z nowymi wymogami to kluczowy krok. Wdrożenie nie może ograniczać się do działu IT. Niezbędna jest współpraca wielu obszarów, takich jak compliance, bezpieczeństwo, zarządzanie ryzykiem i wsparcie ze strony zarządu.
• Współpraca z nadzorem pozwala na precyzyjne interpretowanie przepisów, minimalizuje ryzyko błędów i wspiera sprawne oraz zgodne z wymogami wdrożenie regulacji.