Agnieszka Beata Kowalska, Dyrektor Departamentu Instytucji Pożyczkowych w Urzędzie Komisji Nadzoru Finansowego, wystąpiła podczas otwarcia Kongresu Płatności i Otwartych Finansów, zorganizowanego przez Związek Przedsiębiorstw Finansowych. Było to pierwsze spotkanie branżowe od czasu objęcia nadzorem instytucji pożyczkowych.

Dyrektor Kowalska od września 2023 roku kieruje nowo powstałym Departamentem Instytucji Pożyczkowych w UKNF. Od stycznia 2024 roku departament ten zajmuje się nadzorem ponad 100 instytucji pożyczkowych. 

„Patrzę na rynek instytucji pożyczkowych szeroko. Widzę, że szukają Państwo sposobów na optymalizację swojego biznesu, w tym przez wykorzystanie najnowszych technologii, często będących na styku kilku porządków regulacyjnych – w szczególności pożyczkowego i płatniczego. Chcemy wspierać Państwa w tych działaniach. Wszystkim nam zależy na rozwoju rynku instytucji pożyczkowych i rynku płatności. Chcemy też, aby rynek ten rozwijał się w sposób zrównoważony, w optymalny sposób zabezpieczając interesy klientów oraz podmiotów świadczących usługi finansowe. 

Pracownicy departamentu, którym kieruję, biorą udział w pracach grup roboczych EBA, między innymi w ramach grupy zajmującej się ochroną konsumentów. Odnotowujemy wzrost zainteresowania ze strony EBA tematyką sposobu badania zdolności kredytowej przez pożyczkodawców niebankowych. Wynika to z przyjętych nowych zasad badania zdolności kredytowej na gruncie CCD II, jak również zidentyfikowanym przez EBA w najnowszym raporcie dotyczącym trendów konsumenckich za lata 2022/2023 problemem przekredytowania konsumentów, wynikającym między innymi z niewłaściwego badania zdolności kredytowej. 

Przypatrujemy się pracom nad AI Act, gdzie systemy służące badaniu zdolności kredytowej zaklasyfikowano jako systemy wysokiego ryzyka. Spodziewamy się, że EBA w nadchodzącej przyszłości będzie interesować się tematyką badania zdolności kredytowej także w kontekście wykorzystania najnowszych technologii, w tym sztucznej inteligencji. Mamy ambicje uczestniczyć w tych pracach na bieżąco tak, aby nasze podejście nadzorcze i regulacyjne uwzględniało wszystkie aktualne aspekty.

W związku z nowymi regulacjami czeka nas rewolucja w temacie otwartych finansów. Nasz tradycyjny zakres uprawnień, jako nadzoru finansowego, rozszerza się i obejmuje kolejne obszary. Już teraz przyglądamy się, czekającemu w kolejce do wyznaczenia nadzoru – pakietowi FiDA. UKNF może tu stać się właściwym organem w zakresie podmiotów rynku finansowego. Kwestią wciąż otwartą jest powierzenie nadzoru nad nowym rodzajem podmiotu, tj. dostawcą usług z zakresu informacji finansowych, Financial Information Service Provider – FISP. Jednak ze względu na to, że dane, które będą wykorzystane, będą pochodzić głównie od instytucji finansowych, a także z uwagi na przewidzianą w rozporządzeniu właściwość EBA w zakresie ewentualnej mediacji między właściwymi organami, należy wziąć pod uwagę możliwy scenariusz nałożenia na UKNF kompetencji organu właściwego dla FISP.

Docelowo możemy być postrzegani jako nadzór nad danymi czy nadzór nad dostępem do danych. I my na to się przygotowujemy. Zbudowaliśmy Centrum Analizy Danych Nadzorczych. Chcemy być gotowi na nowe wyzwania dyktowane przez potrzeby rynku.

Chcę dowiedzieć się, jak instytucje pożyczkowe odnajdują się na rynku płatności, jak korzystają czy chcą korzystać z otwartych finansów. Chcę podkreślić, że zagadnienie to bardzo mnie interesuje również w kontekście ochrony konsumentów i korzyści dla konsumentów. Upatruję w tym zagadnieniu szansy na większą konkurencyjność i przejrzystość ofert podmiotów proponujących swoje produkty i usługi na rynku finansowym, efektywne wykorzystywanie danych z różnych źródeł w celu oceny zdolności kredytowej lub identyfikacji potrzeb klienta. 

Polski rynek finansowy, zarówno z perspektywy podmiotów, jak i klientów od lat jest w czołówce innowacyjności. Jesteśmy otwarci na nowe rozwiązania, nie tylko podążamy za nowymi trendami, ale często je wyznaczamy. Dobrym przykładem jest tu system Blik, którego operatorem jest Polski System Płatności. Ten projekt pokazuje, że musimy myśleć i działać odważnie – śmiały plan stworzenia naszego krajowego systemu płatności, niezależnie od globalnych instytucji kartowych, okazał się wielkim sukcesem i jest, moim zdaniem, dowodem na to, że śmiałe plany warto realizować. Obecnie trzymamy kciuki za międzynarodową ekspansję naszych rozwiązań. Ta otwartość technologiczna i biznesowa polskiego rynku oznacza też, że otwarte finanse mają duże możliwości rozwoju na naszym rynku" - powiedziała Dyrektor Kowalska.